«Թևանիկ»` յուրաքանչյուր հայի ֆիլմը
«Մոսկվա» կինոթատրոնում կայացավ Ջիվան Ավետիսյանի «Թևանիկ» ֆիլմի պրեմիերան: Սա ռեժիսորի երկրորդ աշխատանքն է արցախյան պատերազմի թեմայով, բայց առաջին լիամետրաժ ֆիլմն է:
Նախորդ ֆիլմը` «Ընդհատված մանկությունը», Ջիվան Ավետիսյանը կինոսերներին էր ներկայացրել մեկ տարի առաջ:
Ռեժիսորի խոսքերով «Թևանիկը» դատապարտում է պատերազմը: Ինքն էլ պատերազմի ժամանակ տասը տարեկան էր, երբ կորցրել է մանկությունը:
«Իմ մանկությունը հիշում եմ նկուղում, մոմի լույսի կամ լամպի տակ: Մայրս գրքեր էր կարդում ինձ համար, իսկ ես անընդհատ սպասում էի, թե երբ են վերադառնալու մարդիկ: Սա մանկությո՞ւն է: Կարծում եմ՝ ոչ:
Ֆիլմը երեք երեխաների` Աստղիկի, Արամի և Թևանիկի մասին է: Ի սկզբանե եղել է միայն Թևանիկի սցենարը Առնոլդ Աղաբաբովի կողմից, իսկ լիամետրաժ ֆիլմի համար սցենարը շարունակել է դրամատուրգ Կարինե Խոդիկյանը: Պատմությունները վերցված են պատերազմից և ներկայացնում են պատերազմի տարբեր ժամանակահատվածներ:
«Թևանիկի» երաժշտությունը գրել է լիտվացի կոմպոզիտոր Յոնաս Յուրկունասը: Ֆիլմի համապրոդյուսեր լիտվացի Կեստուսիս Դրազդաուսկասին ֆիլմը շատ է դուր եկել. «Հետաքրքիր ֆիլմ է և ոչ միայն հայկական կոնտեքստում: Ես այն միջազգային ֆիլմ եմ համարում»:
«Թևանիկի» պրեմիերայից առաջ ֆիլմը նախապես ամբողջովին դիտած միակ անձնավորությունը` կինոռեժիսոր Վիգեն Չալդրանյանն ասաց. «Հավատարիմ իր գենետիկ կոդին, իր նախնյաց հիշատակին, իր արյան կանչին, ահա այս անկունքներից է ծնվել ֆիլմը»: Հետաքրքիր է նաև կինոռեժիսորի գնահատականը ֆիլմի մասին. «Առաջին խորը և պրոֆեսիոնալ աշխատանքն է ոչ թե արցախյան պատերազմի թեմայով, այլ արցախյան պատերազմի մասին: Ինձ համար մեծ պատիվ է կրտսեր ընկերոջս, երիտասարդ կինոմատոգրաֆիստին ներկայացնել ու ասել բարի գալուստ մեծ կինո»:
Ֆիլմը հայ-լիտվական համագործակցության արդյունք է:Այն արտադրվել է Ֆիշ այ Արթ մշակութային հիմնադրամի, Հայաստանի ազգային կինոկենտրոնի և լիտվական «Արտբոքս» կինոընկերության հետ համատեղ:
Ֆիլմը կներկայացվի Կաննի 67–րդ փառատոնի կինոշուկայում:
Պրեմիերայից առաջ Cultural –ը զրուցեց ռեժիսոր Ջիվան Ավետիսյանի հետ:
Ջիվան Ավետիսյանը նաև Երկիր Մեդիա հեռուստաընկերության գլխավոր ռեժիսորն է, բայց ինչպես ինքն է նշում, ազատ է, ինչպես թռչուն: Մեծ պատվով է կատարում իր աշխատանքը, դրան զուգահեռ ու դրանից զատ էլ ֆիլմեր նկարահանում:
Ֆիլմ ափսոսանքի մասին
Ափսոս, որ մարդկանց խաղաղ օրը այդպիսի ավարտ է ունենում. ափսոս, որ մարդիկ ուզում են հարաբերություններ շտկել` հասկանալով որ վերջնագիծն է, բայց չեն հասցնում: Ափսոս, որ սիրո խոստովանությունը չի կայանում այնպես, ինչպես պետք է կայանար, ափսոս որ պատերազմը խլում է շատ-շատ գեղեցիկ բաներ. երբ հրամանատարին սիրած կինը նամակ է գրում, բայց նամակը տեղ չի հասնում, րոպեների տարբերությամբ պատերազմը խաթարում է այդ գեղեցիկը: ֆիլմի տարբեր հատվածներում այդ ափսոսանքը կա:
Ափսոսանք, որ կյանքը այսպես է ընթանում. գեղեցիկ ամառային օր, մեկ էլ հանկարծ պատերազմական գործողություններ, մարդիկ չեն էլ պատկերացնում, թե պատերազմն ինչ է, և արդյո՞ք այն սկսվել է:
Մանկության տարիները միշտ ինձ հետ են
Եթե ֆիլմի լեզվով եմ խոսում, ապա այդ տարիների իմ զգացողությունների մասին կասի հենց ֆիլմը: Փորձել եմ լինել օբյեկտիվ. սա այնքան է իմ երակների մեջ, որ ես հաճախ զգում էի, որ տուրք եմ տալիս իմ զարկերակին, արյան խաղին:
Արամ (Սոնետ), Աստղիկ ( Էլեգիա), Թևանիկ (Ասք)
Արամի պատմությունը իրենից ներկայացնում է սոնետ գրական ժանրը. դրամատուրգիան կառուցված է որպես սոնետ: Աստղիկի պատմությունը տանում է դրամատիկ սիրային կանացի գիծ, որը էլեգիա է: Այստեղ չկայացած սիրո երանգ կա:
Երբ ֆիլմը նայեք, կհասկանաք, թե ինչու է Թևանիկի հատվածը ասք, որովհետև պետք է հասկանալ արդյոք երրորդ պատմությունը եղել է, թե ոչ. դա ասքի խնդիր է, առասպել: Թևանիկի դրաման կարող է լինել հորինված կամ իրական: Հանդիսատեսն է նայելու և որոշելու` արդյոք սա եղել է:
Այնքան համերաշխ ենք աշխատել, որ հիմա դժվարանում եմ ասել իմ, թե՞ տիկին Խոդիկյանի գաղափարն էր նման բաժանումը:
Երրորդ հայացք
Ինձ պետք էր երրորդ հայացքից մոտենալ, որպեսզի ֆիլմն ասեր այն ամենը, ինչ ցանկացել եմ փոխանցել: Ընտրեցի լիտվացի կոմպոզիտոր, որովհետև խնդիր դրված չէր հայկական երաժշտություն ստանալ, պետք էր ստեղծել սոնետ, էլեգիա և ասք: Յոնաս Յուրկունասը սկզբում զարմանքով ասաց. «Ինչո՞ւ եք ուզում հենց ես. չէ՞ որ ես հայկական երաժշտությանը ծանոթ չեմ»: Ես էլ ասացի, որ կարևորը անաչառ երաժշտություն ստեղծելն է, ինչը նրան հաջողվել է:
Երաժշտությունը ձայնագրեցինք Կարեն Դուրգարյանի գլխավորությամբ, կատարում են «Հովեր» երգչախումբն ու սիմֆոնիկ նվագախումբը:
Ֆիլմն անկախ է
Վերջին անգամ, երբ ֆիլմը տեսա էկրանին թեստի ժամանակ, այն ինձանից շատ անկախ էր, և դա իմ մեծագույն ձեռքբերումն էր: ֆիլմն այնքան լավն է, որ անկախացել, և որպես այդպիսին կայացել է: Դա այն մեծ հաճույքն էր, որ ես ապրեցի:
Ֆիլմի արժեքը
Ֆիլմը պատմում է տղաների մասին, որոնք իսկապես արժանի են, որ պատմեն իրենց մասին: Ես նրանց տեսել եմ փոշոտ, ցեխոտ ձեռքերով ու հագուստով, հոգնած աչքերով. դա երբևէ անկրկնելի է, և Աստված չանի, որ կրկնվի: Ուզում եմ, որ ֆիլմը յուրաքանչյուր հայի ֆիլմը լինի:
Հ.Գ. Ռեժիսորը Կաննի փառատոնին պատրաստվում է ներկայացնել նաև իր երրորդ` «Վերջին բնակիչը» ֆիլմի սցենարը համարտադրողներ գտնելու ակնկալիքով:
Աննա Կարապետյան
- Created on .
- Hits: 4027