Տեսություն

Փիլիսոփայություն, գրականագիտություն, քննադատություն, արվեստի և գրականության տեսություն
Սույն հոդվածում անդրադարձ է կատարվում տարածական արքետիպերի իրացմանը արդի հայ գրականության մեջ, մասնավորապես Գուրգեն Խանջյանի արձակում: Оրինակների հիման վրա քննվում են տարածական արքետիպերի բովանդակային առանձնահատկությունները, գեղարվեստական տարածության և ժամանակի, գեղարվեստական տարածության և կերպարի հոգեբանական զարգացման միջև կապը: Ցույց է տրվում, որ տարածական արքետիպերը, միջոց լինելով հանդերձ, դառնում են նաև նպատակ, վերածվում առանձին կերպարների:

Կարդալ: Տարածական արքետիպերը Գուրգեն Խանջյանի արձակում

Արթուր Ավանեսով

ԱՐԱՄ ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆԻ ԴԱՇՆԱՄՈՒՐԱՅԻՆ ՍՏԵՂԾԱԳՈՐԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

Արթուր Ավանեսով. «Արամ Հովհաննիսյանի դաշնամուրային երկերը վերլուծելիս կարելի է հայտնաբերել, նախևառաջ, կուռ կառուցվածք, հարմոնիկ հաջորդականությունների, ավելի շուտ` հարմոնիկ հոսքերի արդարացվածություն, հատուկ ուշադրություն ձայնարտաբերման և նյուանսի նկատմամբ: Մենք հատկապես կցանկանայինք շեշտել այդ երաժշտության հարմոնիկ կողմը, քանի որ մինչ օրս էլ երբեմն պատահում է, որ զրկվելով տոնայնական, մոդալ կամ սերիային կազմակերպումից՝ երաժշտությունը վերածվում է հնչյունների անկառավարելի զանգվածի, որը բացատրելի չէ և ո’չ մի ակուստիկ կամ ոճական օրինաչափություններով»:
6407

Կարդալ: ԱՐԱՄ ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆԻ ԴԱՇՆԱՄՈՒՐԱՅԻՆ ՍՏԵՂԾԱԳՈՐԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

Սակավախոս հոլանդացին. ՊԱՏԿԵՐԱԽԱՂ ըստ Յոս ՍՏԵԼԻՆԳԻ

Սիրանույշ Գալստյան. «Իր հայրենիքում կինոդպրոցի բացակայության պայմաններում, Ստելինգը, «որպես ուսուցիչ ընտրելով կինոյի պատմությունը» (առաջին կինոտպավորությունները եղել են նեոռեալիզմի գլուխգործոցները՝ Դե Սիկայի և Ռոսելինիի ֆիլմերը), ձեռնամուխ է լինում ստեղծելու իր հեղինակային, չափազանց ինքնատիպ կինեմատոգրաֆը և, սուղ միջոցներով, 1974-ին նկարահանում է իր առաջին՝ «Մարիկեն վան Նյումեգեն» ֆիլմը՝ աշխատելով միայն հանգստյան օրերին, այն էլ ոչ պրոֆեսիոնալների հետ: Այդ աշխատանքներին մասնակից միակ պրոֆեսիոնալը ժապավենը մոնտաժողն էր, սակայն ֆիլմն ընդգրկվեց Կաննի մրցութային ծրագրի մեջ»:
5231

Կարդալ: Սակավախոս հոլանդացին. ՊԱՏԿԵՐԱԽԱՂ ըստ Յոս ՍՏԵԼԻՆԳԻ

Սամյուել Բեքեթ. Երկու պահանջմունք (Էսսե «Բեկորներ» ժողովածուից)

Ոչինչ ստեղագործական ընթացքից ավելի հեռու չէ, քան կատաղած որդի ցնցումների և մտորումների ջղաձգություններում դեպի ընտրություն քարշ եկող լեշը: Արվեստի համոզումներում ոչ թե եզրակացություններն են բացակայում, այլ ելակետերը:
6354

Կարդալ: Սամյուել Բեքեթ. Երկու պահանջմունք (Էսսե «Բեկորներ» ժողովածուից)

Արթուր Ավանեսով

ՁԵՆ ԲՈՒԴԴԻԶՄԻ ՓԻԼԻՍՈՓԱՅՈՒԹՅՈՒՆԸ ԺԱՄԱՆԱԿԱԿԻՑ ԵՐԱԺՇՏՈՒԹՅԱՆ ՄԵՋ

Արթուր Ավանեսով. «Երաժշտական ստեղծագործության գործընթացում ձենի մտածողության մեթոդների կիրառումը երկակի արդյունք առաջացրեց: Այդ գործընթացի ստրուկտուրայի մեջ թափանցելով՝ այն հանգեցնում էր տվյալ ստեղծագործության սահմաններում անձնական սկզբունքի քայքայման, և որպես հետևանք՝ երաժշտության անզգայացման: Մյուս կողմից, ձենի աշխարհընկալմանը հատուկ է յուրատեսակ բանաստեղծականություն՝ ինչպես ձենի կերպարներով տոգորված բուն պոեզիայի, այնպես էլ՝ ձենի տեսանկյունից մեզ շրջապատող իրականության դիտարկմանը համընթաց վերջինիս կերպարանափոխման և նորովի ընկալման իմաստով: Այդ ռեսուրսներն անշուշտ օգտագործվել են երաժշտարվեստում»:
9870

Կարդալ: ՁԵՆ ԲՈՒԴԴԻԶՄԻ ՓԻԼԻՍՈՓԱՅՈՒԹՅՈՒՆԸ ԺԱՄԱՆԱԿԱԿԻՑ ԵՐԱԺՇՏՈՒԹՅԱՆ ՄԵՋ

Կինեմատոգրաֆիական վերջակետի ու միջակետի մասին

Սիրանույշ Գալստյան. «Երբեմն կյանքն ավելի կինեմատոգրաֆիական է թվում, քան կինոն: Կյանքն իբրև ֆիլմ պատկերացնելը, այդ դիտումը կիսատ չթողնելու ձգտումը մարդուն գուցե հանգեցնեին նրան, որ երբեք ինքնասպանության մասին չմտածեր, այլ՝ հետաքրքրությամբ հետևեր իր ճակատագրի երերուն ընթացքին: Ահա թե ինչ զորություն կարող է ունենալ մեծ, ազնիվ կինոն»:
5376

Կարդալ: Կինեմատոգրաֆիական վերջակետի ու միջակետի մասին

Հովհաննես Գրիգորյան

ԱԶԱՏ ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՈՒԹՅԱՆ ԴԱՍԱԿԱՆ ՕՐԻՆԱՉԱՓՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

Հովհաննես Գրիգորյան. «Այստեղ ինձ հետաքրքրող հանգամանքն այն է, որ պոեզիայի երաժշտականությունը, ներդաշնակությունը, մի խոսքով, դասական օրինաչափությունն ամերիկացի բանաստեղծն էլ է համարում ազգային ձև: Ի՞նչ է դուրս գալիս, ի վերջո, ո՞ր ազգին է պատկանում այդ դասական օրինաչափությունը` հայերի՞ն, թե՞ ամերիկացիներին: Դրությունն ավելի է բարդանում, երբ ծանոթանալով լատինամերիկյան պոեզիայի ներկա վիճակին` նկատում ես, որ տեղի երիտասարդ բանաստեղծներն էլ են կուռ շարքերով լքում դասական օրինաչափությունները: Իսկ հետո, պարզվում է, որ հենց նույն այդ որակի տեղաշարժերով են բնութագրվում ֆրանսիական, իտալական, աշխարհի շատ ու շատ երկրների, մեր հանրապետություններից` եղբայրական Վրաստանի և մելձբալթյան հանրապետությունների բանաստեղծների գործերը: Տարբերությամբ, որ մի տեղ այդ տեղաշարժերի մասին խոսում են նյարդայնացած տոնով` համարելով այն գրեթե դավաճանություն ազգային (չպարզեցինք` ո՞ր) պոեզիայի ձևերին, մի այլ տեղ, որն ավելի տարածված է, սթափ ու հանգիստ են նայում այդ երևույթին` աշխատելով օրինաչափություններ գտնել պրոցեսի ներսում»:
10799

Կարդալ: ԱԶԱՏ ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՈՒԹՅԱՆ ԴԱՍԱԿԱՆ ՕՐԻՆԱՉԱՓՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

Կայքը գործում է ՀՀ մշակույթի նախարարության աջակցությամբ։

© 2012 Cultural.am. Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են ՀՀ օրենսդրությամբ: Կայքի հրապարակումների մասնակի կամ ամբողջական օգտագործման ժամանակ հղումը կայքին պարտադիր է: