Տուն եմ գալիս և չեմ էլ նկատում, որ ուշ եմ եկել: Տուն եմ գալիս և ինչպես մի լավ մայր, ճաշ եմ եփում, սեղան եմ դնում, նրանց հետ հաց ուտում, ափսեները լվանում, քնեցնում երեխաներին և նստում բազմոցին մի տղամարդու հետ, որ նույն տան մեջ հետս է ապրում: Նայում եմ նրան: Երեխաներիս հայրն է՝ ցորենագույն մազերով ու թլֆած դեմքով: Երբեք չճանաչեցի նրան ու չհասկացա՝ ով է: Նայում եմ ձեռքերին, որ հոգնած են ու վերքերով պատված: Շուրթերին, որ չափից ավելի ծխելուց կապտել են: Հեռուստացույցի էկրանին գամված անշունչ աչքերին:     

Ուզում եմ մոռանալ այսօրը՝ իր բոլոր ակնթարթներով: Փակում եմ աչքերս: Գլուխս հենում եմ պատին: Գիտեմ՝ ինձ չի նայում: Գիտեմ՝ իր համար կարևոր չէ, թե ինչ եմ մտածում: Երկուսս էլ սովոր ենք այդ անտարբերությանը: Բառ չունեմ նրա հետ խոսելու. մեր բառերը կրճատվել-դարձել են բարև ու հաջողություն: Երբեմն միայն գիշերներն եմ ականջիս տակ լսում նրա մրմունջը, որը ևս անծանոթ է: Առանց մի բառ ասելու վեր եմ կենում և անցնելով նրա կողքով՝ ննջասենյակ եմ գնում: Պառկում եմ մահճակալին: Փակում եմ աչքերս: Ուզում եմ մոռանալ այսօրը, բայց չեմ կարողանում. ակնթարթներից ոչ մեկը…

Մանրահատիկ ձյուն է գալիս, և օդը միգամած է: Շաբաթվա բոլոր օրերի նման աշխատանքի եմ գնում: Բայց աշխատելու ուժ չունեմ: Ձեռքերս ցավում են: Պիտի հանգստանամ: Այս սեղանի ու գրասենյակի հավեսն էլ չունեմ. ինչ-որ պատճառաբանություն եմ բերում, հանգիստ վերցնում, որ տուն գնամ: Բայց տան փոխարեն հեռու մի սրճարան եմ հասնում: Սրճարան, որի անունն անգամ չգիտեմ: Հին է ու դատարկ: Բացի ծեր տիրուհուց՝ մարդ չկա: Նստում եմ պատուհանի տակի սեղաններից մեկի առաջ: Մրսում եմ: Դողում եմ: Ձեռքերս խաչում եմ ու սուրճ պատվիրում: Մինչև սուրճը պատրաստ կլինի, մտածում եմ երեխաներիս մասին, որոնք ինչքա՜ն են մեծացել: Սուրճի բույրը տարածվում է սրճարանով մեկ: Ձեռքերս եմ շփում: Ինչպե՜ս են այտուցվել: Ամուսնական մատանիս էլ դուրս չի գալիս մատիցս: Ծերանում եմ. հին օրերի նման չեմ: Ականջիս սուրճի բաժակի ու ափսեի մեղմ զնգզնգոցն է հասնում: Դուրս եմ նայում: Ձյան փաթիլներն ավելի արագ են խփվում գետնին: Ասես երջանիկ են, որ գետինը ճերմակում է: Բայց ես մրսում եմ: Տաք շոր չունեմ: Հագիս հնամաշ, գույնը գցած մի բաճկոն է, որ շատ է թրջվում այսպիսի ձյան տակ: Ծեր կինը՝ իր ծանրաքաշ մարմնով, դեպի իմ կողմն է գալիս: Շուրթերին ժպիտ չկա, գզգզված ու ալեխառն մազերը դուրս են ցցվել գլխաշորի տակից: Սուրճի բաժակը դնում է դիմացս և հետ դառնում իր տեղը: Սուրճի գոլորշին ջերմացնում է ինձ: Մի հաճելի զգացողություն, որ… 

Բացվում է սրճարանի դուռը: Մի տղամարդ է ներս մտնում: Ծեր կինը վաճառասեղանի հետևից մտերմիկ ժպիտով ասում է «بارو»[1]: Տղամարդը գլուխն է տարուբերում: Անցնում է կողքովս՝ նստելով մի քանի սեղան այն կողմ: Սրճարանի աղոտ լուսավորության մեջ չեմ կարողանում տեսնել նրա դեմքը: Հանում է վերարկուն: Թափ է տալիս վրայի ձյունն ու դնում կողքի աթոռին: Նստում է: Ծեր կինը, առանց որևէ հարցի, սկսում է սուրճ եփել: Սրճարանը լցվում է սուրճի բույրով: Ձեռքերս ցավում են. մերսում եմ: Տղամարդը մի ծխախոտ է վառում: Հոտն ի՜նչ ծանոթ է: Մի կում սուրճ եմ խմում: Հայացքս սահում է փողոցի, ապա ծխախոտի ծխից լավ չերևացող տղամարդու վրայով: Գլուխս դնում եմ սեղանին: Ուզում եմ ամեն ինչին վերջ տալ. ձեռքերիս ցավին, հոգնածությանն ու մենությանը: Բայց դրանցից ոչ մեկը վերջ չունի: Գլուխս բարձրացնում եմ սեղանի վրայից: Տղամարդը խմել է իր սուրճը: Նայում է ինձ: Դեմքը չեմ տեսնում, աչքերի կայծն էլ: Տղամարդը սուրճի գումարը դնում է սեղանին: Աթոռից վերցնում է վերարկուն ու հագնում: Դանդաղաքայլ անցնում է կողքովս: Բացում է սրճարանի դուռը՝ ոտքը դնելով ձնածածկ գետնին: Կանգ է առնում: Շրջվում է դեպի սրճարանը: Ինձ է նայում: Պիտի վեր կենայի՞: Վեր եմ կենում: Սուրճի գումարը դնում եմ սեղանին: Ծեր կնոջ հետաքրքրասեր հայացքն ինձ համար նշանակություն չունի: Բացում եմ սրճարանի դուռը: Գնում եմ դեպի ձյունածածկ փողոցն ու տղամարդը: Քայլում է. մի քանի քայլ առաջ, ես էլ՝ իր հետևից: Մի դատարկ փողոց է՝ չորս թաղով: Մտնում է երկրորդ թաղ, նեղ ու բարալիկ մի թաղ: Քայլում է դեպի փողոցի վերջը՝ տան կողմը: Վերարկուի գրպանից մի բանալի է հանում: Հին դուռը ճռռոցով բացվում է: Տղամարդը մի կողմ է քաշվում: Սկզբում ես եմ անցնում: 

 - Վերջին հարկ,- ասում է:

Ինչքա՜ն օտար կամ գուցե ծանոթ մի ձայն: Բարձրանում ենք քառասունութ աստիճան: Դիմացս խունացած մի դուռ է, որ մի օր կապույտ է եղել, իսկ հիմա… բացում է դուռը: Բուխարու կապույտ բոցերը տան միակ լույսն են: Վառում է լույսը: Գիրքն առաջին բանն է, որ ընկնում է աչքովս: Սեղանին և անգամ լեհական աթոռներին են գրքեր դրված, իսկ մոխրամանը՝ լի ծխուկներով: Սենյակի հատակին թանաքոտված մի քանի ճերմակ թղթեր են:

Նայում եմ նրան: Չի խոսում: Աչքերը երկու սև կաուչուկների նման դողում են: Քայլում է: Միայնակ սենյակ է գնում:

Հետևում եմ նրան: Սենյակ, որ բացի մահճակալից ու վարդագույն, երկարոտն լուսամփոփից, լի է գրքերով, թղթերով, լուսանկարներով ու ամսագրերով: Հանում եմ գույնը գցած բաճկոնս: Նայում է ինձ: Նրան եմ նայում: Մինչև հիմա չէի՞ տեսել նրան: Չէ՜, օտար չէ: Կարծես իմ տղամարդն է, որ եկել է տարիների հեռվից: Սև մազեր ունի, թարմ ու երիտասարդ դեմք, հյութեղ ու գծված ձեռքեր, թրթռացող կարմիր շուրթեր, փայլով ու գրավչությամբ լի, ինձ նայող աչքեր: Հաստատ երիտասարդ է ինձնից: Ջերմությամբ լի մի հուզում՝ այրող մի ուժ, կոհակում է ներսս: Ուզում եմ՝ բոլոր սառույցներս հալվեն: Ուզում եմ՝ ինձ իր գիրկն առնի. առնում է, ջերմանում եմ և էլ չեմ դողում…  

Տասն անց էր, երբ քառասունութ աստիճանով իջա այդ տնից: Երեկոյան մութն այդ նեղ ու դատարկ թաղով ինձ տուն է հասցնում: Տուն եմ գալիս և չեմ էլ նկատում, որ ուշ եմ եկել: Փակում եմ աչքերս և ջանում եմ… ջանում եմ մոռանալ այսօրը:

[1] Հայերեն «բարև» բառն է՝ գրված պարսկատառ:

Պարսկերենից թարգմանեց Արեգ Բագրատյանը