Ոչինչ ստեղագործական ընթացքից ավելի հեռու չէ, քան կատաղած որդի ցնցումների և մտորումների ջղաձգություններում դեպի ընտրություն քարշ եկող լեշը: Արվեստի համոզումներում ոչ թե եզրակացություններն են բացակայում, այլ ելակետերը:

Սիրանույշ Գալստյան. «Երբեմն կյանքն ավելի կինեմատոգրաֆիական է թվում, քան կինոն: Կյանքն իբրև ֆիլմ պատկերացնելը, այդ դիտումը կիսատ չթողնելու ձգտումը մարդուն գուցե հանգեցնեին նրան, որ երբեք ինքնասպանության մասին չմտածեր, այլ՝ հետաքրքրությամբ հետևեր իր ճակատագրի երերուն ընթացքին: Ահա թե ինչ զորություն կարող է ունենալ մեծ, ազնիվ կինոն»:

Արթուր Ավանեսով. «Արամ Հովհաննիսյանի դաշնամուրային երկերը վերլուծելիս կարելի է հայտնաբերել, նախևառաջ, կուռ կառուցվածք, հարմոնիկ հաջորդականությունների, ավելի շուտ` հարմոնիկ հոսքերի արդարացվածություն, հատուկ ուշադրություն ձայնարտաբերման և նյուանսի նկատմամբ: Մենք հատկապես կցանկանայինք շեշտել այդ երաժշտության հարմոնիկ կողմը, քանի որ մինչ օրս էլ երբեմն պատահում է, որ զրկվելով տոնայնական, մոդալ կամ սերիային կազմակերպումից՝ երաժշտությունը վերածվում է հնչյունների անկառավարելի զանգվածի, որը բացատրելի չէ և ո’չ մի ակուստիկ կամ ոճական օրինաչափություններով»:

Սիրանույշ Գալստյան. «Իր հայրենիքում կինոդպրոցի բացակայության պայմաններում, Ստելինգը, «որպես ուսուցիչ ընտրելով կինոյի պատմությունը» (առաջին կինոտպավորությունները եղել են նեոռեալիզմի գլուխգործոցները՝ Դե Սիկայի և Ռոսելինիի ֆիլմերը), ձեռնամուխ է լինում ստեղծելու իր հեղինակային, չափազանց ինքնատիպ կինեմատոգրաֆը և, սուղ միջոցներով, 1974-ին նկարահանում է իր առաջին՝ «Մարիկեն վան Նյումեգեն» ֆիլմը՝ աշխատելով միայն հանգստյան օրերին, այն էլ ոչ պրոֆեսիոնալների հետ: Այդ աշխատանքներին մասնակից միակ պրոֆեսիոնալը ժապավենը մոնտաժողն էր, սակայն ֆիլմն ընդգրկվեց Կաննի մրցութային ծրագրի մեջ»:

Արթուր Ավանեսով. «Երաժշտական ստեղծագործության գործընթացում ձենի մտածողության մեթոդների կիրառումը երկակի արդյունք առաջացրեց: Այդ գործընթացի ստրուկտուրայի մեջ թափանցելով՝ այն հանգեցնում էր տվյալ ստեղծագործության սահմաններում անձնական սկզբունքի քայքայման, և որպես հետևանք՝ երաժշտության անզգայացման: Մյուս կողմից, ձենի աշխարհընկալմանը հատուկ է յուրատեսակ բանաստեղծականություն՝ ինչպես ձենի կերպարներով տոգորված բուն պոեզիայի, այնպես էլ՝ ձենի տեսանկյունից մեզ շրջապատող իրականության դիտարկմանը համընթաց վերջինիս կերպարանափոխման և նորովի ընկալման իմաստով: Այդ ռեսուրսներն անշուշտ օգտագործվել են երաժշտարվեստում»:

Հովհաննես Գրիգորյան. «Այստեղ ինձ հետաքրքրող հանգամանքն այն է, որ պոեզիայի երաժշտականությունը, ներդաշնակությունը, մի խոսքով, դասական օրինաչափությունն ամերիկացի բանաստեղծն էլ է համարում ազգային ձև: Ի՞նչ է դուրս գալիս, ի վերջո, ո՞ր ազգին է պատկանում այդ դասական օրինաչափությունը` հայերի՞ն, թե՞ ամերիկացիներին: Դրությունն ավելի է բարդանում, երբ ծանոթանալով լատինամերիկյան պոեզիայի ներկա վիճակին` նկատում ես, որ տեղի երիտասարդ բանաստեղծներն էլ են կուռ շարքերով լքում դասական օրինաչափությունները: Իսկ հետո, պարզվում է, որ հենց նույն այդ որակի տեղաշարժերով են բնութագրվում ֆրանսիական, իտալական, աշխարհի շատ ու շատ երկրների, մեր հանրապետություններից` եղբայրական Վրաստանի և մելձբալթյան հանրապետությունների բանաստեղծների գործերը: Տարբերությամբ, որ մի տեղ այդ տեղաշարժերի մասին խոսում են նյարդայնացած տոնով` համարելով այն գրեթե դավաճանություն ազգային (չպարզեցինք` ո՞ր) պոեզիայի ձևերին, մի այլ տեղ, որն ավելի տարածված է, սթափ ու հանգիստ են նայում այդ երևույթին` աշխատելով օրինաչափություններ գտնել պրոցեսի ներսում»:

Հովհաննես Գրիգորյան. «Զարմանալի և դժվար նկարներ էին դրանք: Առաջին հայացքից նույնիսկ փոքր-ինչ վանող: Հանկածակիի եկած ոզնու նման փշփշոտվում էին ու փակվում: Երկար և շունչը պահած պիտի կանգնել նրանց դիմաց, որպեսզի նկարը կամաց-կամաց սկսի հավատալ քեզ և բացվել… Եվ ես սկսեցի տեսնել նախ ձին, ապա ձիավորին, նրա վեր պարզած ձեռքը և թուրը: Ապա հայացքս սկսեց տենդագին որոնել. ինչ-որ տեղ պետք է որ թաքնված լինի Մսրա Մելիքը, որովհետև ձին Քուռկիկ Ջալալին էր, ձիավորը` Սասունցի Դավիթը, իսկ ձեռքին` Թուր Կեծակին: Գտա… վախից ինչքա՜ն խորը կարող են թաքնվել մարդիկ: Բայց ես գտա: Ուրեմն, Դավիթն էլ կգտնի»:

Խոսե Օրտեգա-ի-Գասեթ.«Չեմ կասկածում, որ բարոկկոյի ոճը սեթևեթ էր ու բարդ: Նրա մեջ բացակայում են նախորդ դարաշրջանի հրաշալի հատկանիշները, որոնց շնորհիվ այն բարձրացավ դասական դարաշրջանի աստիճանի»:

20-րդ դարի ֆրանսիական հասարակությունը չի սիրում ժամանակակից արվեստը, որովհետև վերջինս չի դադարում կրկնել` ստիպելով ընդունել, որ ինքը հենց 20-րդ դարից է

Հաճախ եմ մտածել, թե որքան հետաքրքիր ամսագրային հոդված կարող էր գրել որևէ հեղինակ, ով ցանկանար, այսինքն՝ կարողանար, քայլ առ քայլ մանրամասնել այն գործընթացները, որոնցով նրա ստեղծագործություններից որևէ մեկը հասել է վերջնակետին: Ապշում եմ, որ նման հոդված երբեք չի ներկայացվել աշխարհին, սակայն հավանաբար այս բացթողման պատճառն ավելի շուտ հեղինակային սնափառությունն է, քան որևէ այլ բան: