Ֆարքուարները երկար ժամանակ երեխաներ չէին ունենում, երբ վերջապես ծնվեց փոքրիկ Թեդին: Եվ նրանք հուզվում էին՝ տեսնելով, թե ինչ ուրախությամբ էին ագարակի աշխատողները գալիս հիանալու նորածնով. նվերներ էին բերում, թռչուն, հավկիթ, ծաղիկներ և հրճվանքով հիանում փոքրիկի փափուկ ոսկեգույն մազիկներով ու երկնագույն աչքերով: Նրանք այնպես էին շնորհավորում տիկին Ֆարքուարին, ասես նա ինչ-որ հերոսություն էր արել, իսկ նա, իսկապես, իրեն հերոսուհի էր զգում, շնորհակալ ժպիտով զննում հիացածներին:

Ալիքները լիզում էին ափը՝ թաց հետք թողնելով դեղին ավազի վրա, որ կարդիոգրամա էր հիշեցնում։ Աղջիկը, ոտնաթաթերը ալիքների համբույրներին պարզած, նայում էր կապույտի անվերջությանը։ Որտե՞ղ էր ավարտվում երկինքը և սկսվում ծովը, ո՞րն էր դրանցից ծովը, և ո՞րը՝ երկինքը։

Ես գիտեմ, որ այս ամենը ծուղակ էր։ Գիտեմ՝ այդ սատանան էր եկել քո պատկերով, և ոչ՝ դու։ Եկել էր նրա համար, որ ես քեզ չսիրեմ։ Բայց ես ուզում եմ սիրել քեզ։ Ինձ օդի պես պետք է քեզ սիրել, այլապես կխելագարվեմ այս սքեմավոր ամբոխի մեջ, որ քաշքշում է մազերիցս, կառչում ստինքներիցս, յուղոտ, լպրծուն ճիրաններով բռնում թևերս ու ոտքերս...Կխելագարվեմ այս ճահիճից, որ հետապնդում է ինձ անվերջ ու ամենուր։

Խնդրեցի սողալ կողքովս, մեկառմեկ պատմեցի այն ամենը, ինչ թաքուն էի պահել իմ վերջին հույսից՝ սկսած խխունջների վաղնջական ծագումից մինչև նրանց արատավոր այլասերումը։ Աղաչեցի չփնտրել այն, ինչից փախել էի ես, աղաչեցի մնալ համաճարակից մոռացված այս լքյալ վայրում ու սկիզբ դնել նոր, առողջ սերնդի։ Լաց եղա կյանքումս առաջին անգամ և չամաչեցի իմ լացի համար, այնինչ սովորեցրել էի, որ խխունջի համար արտասվելն է ամենամեծ թուլությունը։

Երկար նստեց սառած գետնին, նյարդային շարժումներ արեց ինչքան կարող էր, հետո նորից հետ տվեց: Անմիտք նստած էր, ոչինչ չկար ուղեղում, խումհար էր, ահավոր խումհար, ամենաուժեղը իր կյանքում: Հայելու կտորտանքների մեջ տեսավ իր դեմքը, վերցրեց, ուժեղ սեղմեց, այնքան, որ արյուն գա: Ցավ չէր զգում, մահացել էր վաղուց արդեն, հետո քաշեց դաստակի վրայով՝ կտրելով երակները: Պառկեց ուղիղ Ճուտոյի ոտքերի տակ, նայեց վերև ընկերոջ հպարտ դեմքին ու ժպտաց՝ մի կերպ խոսելով: Չնայած դժվար է ասել ընդհանրապես խոսում էր, թե իրեն էր թվում:

Նորայր Սարգսյան. «Յոթ տարի, պապ, յոթ տարի է պտտվում ես Հայաստանի բոլոր գաղութներով ու բերդերով ու ամեն տեղից նույն ձայնով ես խոսում հետս հեռախոսով: Հումորներ ես անում, ուտում ես քեզ ներսից ու կամաց-կամաց գժվում: Գրկում եմ քեզ՝ շնորհավոր ծնունդդ, չնայած դու մոռացել ես երևի՝ ինչ բան է ծնունդը...»:

Արամ Պաչյան, էսսե